Iran (of Perzië), officieel de Islamitische Republiek Iran, is een land in het Midden-Oosten. De hoofdstad Teheran is met meer dan 10 miljoen inwoners verreweg de grootste stad van Iran.
Iran grenst aan Irak, Turkije, Armenië, Azerbeidzjan, Turkmenistan, Afghanistan en Pakistan. De Perzische Golf en de Golf van Oman bevinden zich ten zuiden en de Kaspische Zee ten noorden van Iran. Iran deelt de Kaspische Zee, behalve met de republiek van Azerbeidzjan en Turkmenistan, ook met Kazachstan en Rusland. Aan de kust tegenover de Perzische Golf liggen Saoedi-Arabië, Koeweit, Bahrein, Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten.
De export van aardolie en aardgas vormen de belangrijkste bron van inkomsten van Iran. Iran heeft daardoor een belangrijke positie als vierde grootste olie-exporteur ter wereld.
Iran ligt op het zuidelijke deel van de Euraziatische Plaat. De zuidelijke kustlijn met de Perzische Golf komt ongeveer overeen met de breuklijn tussen de Euraziatische en de Arabische Plaat. Rond de oostgrens van Iran bevindt zich de breuklijn tussen de Euraziatische en de Indische Plaat. De langzame bewegingen van deze platen zorgen voor vele aardbevingen in Iran. Een recente zware beving was de aardbeving te Bam in 2003, toen een aardbeving met een magnitude van 6,7 op de schaal van Richter grote delen van de historische stad Bam verwoestte en meer dan 25.000 levens eiste.
In Iran bevindt zich voornamelijk afzettingsgesteente, dat vaak rijk aan delfstoffen is. Het land beschikt over enorme voorraden aardolie en aardgas. Ze zijn voornamelijk gelegen in de provincie Khoezistan en de Perzische Golf. Ook wordt veel koper gevonden, met name in het centrale deel van het land tussen de steden Yazd en Kerm?n. In deze regio wordt onder andere ook bauxiet, steenkool, ijzererts, lood en zink gewonnen. In de Elboers, nabij Zanjan en nabij Mashhad komen kolenmijnen voor. Ook wordt in Iran chromiet, goud, mangaan, zilver, tin en wolfraam gewonnen. Daarnaast komen (half-)edelstenen zoals barnsteen, agaat, lapis lazuli en turkoois veel voor.
In februari 2003 werd op 200 kilometer afstand van de stad Yazd uranium aangetroffen. Er werd meteen een fabriek gebouwd om het uranium te winnen.
Iran werd tot en met 1935 in het Nederlands officieel Perzië genoemd maar de naam van het land in het Perzisch is altijd Iran geweest. De naam Perzië verwijst naar Persis, het deel van het land waar de oude koningen van Iran vandaan kwamen. Iran betekent "Land van de Ariërs".
In 1935 vroeg de toenmalige Perzische sjah Reza Pahlavi aan alle landen om voortaan de lokale naam van het land, Iran, te gebruiken. Omdat de naam Iran vaak aanleiding gaf tot verwarring met de buurstaat Irak, werd in 1949 voor buitenlands gebruik weer de naam Perzië officieel ingevoerd. Na een protest van de Perzische/Iraanse geleerden, kondigde de regering in 1959 aan dat, in andere talen dan het Perzisch, beide namen officieel gebruikt mogen worden. Een inwoner van Iran/Perzië is een Iraniër of een
De werelderfgoedlijst van de UNESCO beval cultureel en natuurlijk erfgoed dat wordt beschouwd als onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld en waarvan het van groot belang wordt geacht om te behouden
Op de vrije vrijdag trekken Iraniers er op uit om te gaan picknicken in het park. Op kleedjes wordt de picknick uitgeserveerd. Begeef je bescheiden tussen hen in en pak eventueel een kleine picknick uit. Als je geluk hebt, word je al snel uitgenodigd om aan te schuiven bij de thee. Het is netjes om eerst een of twee keer beleefd te bedanken, maar als men aan blijft dringen mag je zo"n gelegenheden zeker niet voorbij later gaan.
In Iran geldt voor vrouwen de plicht om hun haar te bedekken met een hoofddoek. Dit geldt niet alleen voor de Iraniers zelf, maar ook voor de toeristen die Iran bezoeken. De straffen op het negeren zijn zwaar. Officieel mag geen enkel stukje van het haar zichtbaar zijn, maar het verschilt per stad hoe men zich hier aan houdt. In Esfahan en Teheran gaat vooral de jeugd losser met de hoofddoek om. In de regio van Qom draagt met strikt de zwarte hoofddoek strak om het hoofd.
Iran - Terug op het Ali Iman plein zoek ik een bankje op om mijn reiservaringen op te schrijven. Veel gelegenheid krijg ik hier niet voor, want al snel word ik benaderd door Ali en Hoesein. Of ze even met mij mogen praten. Uiteindelijk zitten we ruim een uur te praten over onze reis, over Iran, over de cultuur, over alle vrijheden in Amsterdam met d Lees meer
Alborz Mountains in Teheran
Iran - Snel pak ik mijn dagrugzak en plaats mijn hoofdbagage in het depot. De bus staat al voor. De excentrieke jonge chauffeur - van voren kalend, lange haren en een sikje - stuurt de bus behendig door het verkeer. Hij luidt een schelle fluittoon als auto’s in de weg dreigen te rijden. Hij schuwt ook de andere weghelft niet als dit sneller is. Na Lees meer
De woestijnstad Yazd
Iran - Terug in Yazd laten we ons afzetten bij het Amir Chakhmaq Square. Het Amir Chakhmaq façade neemt een dominante plek in op het plein. Het gebouw is neergezet bij het overlijden van Iman Hossein. Achter de façade begint de bazaar. Net voor de ingang staat een houten bouwwerk in de vorm van een palmblad. Met handgebaren legt een man uit dat Lees meer
Persepolis
Iran - Om half acht rijden we Shiraz uit op weg naar Esfahan. Maar voordat we daar aan komen brengen we eerst een bezoek aan Persepolis. Speciaal hiervoor rijdt Amin mee in de bus. Hij is onze gids voor Persepolis. Amin is een jonge Iraniër van een jaar of vijfentwintig. In duidelijk Engels vertelt hij onderweg naar Persepolis over de geschiedenis Lees meer
Iran/Perzië heeft een bijzonder lange geschiedenis en kan met recht één van de bakermatten van de beschaving genoemd worden. De geschiedenis van Iran als land gaat terug tot de 6e eeuw v.Chr., toen Cyrus de Grote van de dynastie der Achaemeniden de verschillende volkeren verenigde. In de eeuwen hierna bereikte dit Perzische Rijk een enorme macht en besloeg het een gebied van Egypte in het westen tot aan India in het oosten en Griekenland in het noorden.
In de 4e eeuw v.Chr. veroverde Alexander de Grote het Perzische Rijk en versloeg koning Darius III nabij Persepolis. Het land werd na Alexanders dood bestuurd door een Hellenistische (Griekse) klasse onder de Seleuciden. Later vestigden de Parthen en de Sassaniden machtige rijken.
In de 7e eeuw werd het veroverd door de islamitische Arabieren. Het Arabische Rijk van de kaliefen overheerste Iran tot de 9e eeuw en vanaf toen verloor het centrale gezag van de Abbasiden uit Bagdad zijn autoriteit en waren er in Iran diverse rijken en rijkjes.
In de 11e eeuw waren het de Turkse Seltsjoeken die Iran veroverden en later ook de Arabieren versloegen. Het rijk van de Seltsjoeken viel echter al snel weer uiteen en in de 13e eeuw viel het Mongoolse Rijk Iran binnen en de Mongolen verwoestten vele steden en vermoordden vele inwoners. Eind 14e eeuw verovert Timoer Lenk Perzië.
Vanaf 1499 regeert de dynastie van de Safawiden Iran. Zij voerde onder andere het sjiisme als staatsgodsdienst in. Met name onder sjah Abbas I kwam hun cultuur tot volle bloei, wat goed te zien is in de toenmalige hoofdstad Isfahan. In die tijd had ook de VOC handelsposten in Iran.
Als de laatste Safawiden-heerser in 1736 wordt afgezet wordt het land tot 1796 betwist door drie dynastieën, waarvan uiteindelijk de Kadjaren de overhand krijgen en Perzië weer tot eenheid maken.
Iran wist als één van de weinige landen in Azië onafhankelijk te blijven van westerse landen, al hadden met name het Verenigd Koninkrijk en Rusland er grote invloeden.
In de 20e eeuw heerste gedurende lange tijd de Pahlavi-dynastie. Vader Reza Pahlavi en zoon Mohammed Reza Pahlavi namen weliswaar de titel sjah (koning) aan, maar regeerden als dictators, waarbij de bevolking vaak hardhandig onderdrukt werd. Het westen steunde de dictatuur van de Pahlavi"s.
Massademonstratie in Teheran tijdens de Iraanse Revolutie.In 1979 dwong een brede opstand van geestelijken, studenten, intellectuelen, middenstanders en vele maatschappelijke organisaties de sjah ten val tijdens de Iraanse Revolutie. Uiteindelijk koos de machtigste politieke partij, die van de geestelijkheid, ervoor om de macht in handen van één persoon te geven: ayatollah Ruhollah Khomeini. Sindsdien wordt het land volgens een door hem opgestelde conservatieve islamitische wetgeving geregeerd en ligt de feitelijke macht in de handen van de geestelijkheid. Hiermee werd de voorgaande sjah-dictatuur vervangen door een religieuze. Een gevolg hiervan zijn de zeer strenge islamitische kledingvoorschriften voor vrouwen en in mindere mate mannen (hijaab).
Van 1980 tot 1988 voerde Iran oorlog met buurland Irak in de bloedige Irak-Iranoorlog.
Onder het presidentschap van de hervormingsgezinde president Mohammad Khatami, 1997-2005, begon het land, waarvan meer dan de helft van de bevolking jonger is dan 30 jaar, te moderniseren in de richting van een democratische rechtsstaat. Sinds 2005 is de conservatieve Mahmoud Ahmedinejad president van Iran en zijn de hervormingen anti-liberaal van aard.
Bij de Iraanse presidentsverkiezingen 2009 won Ahmedinejad opnieuw: hij kreeg 63% van de stemmen, terwijl oppositieleider Mir-Hossein Mousavi 34% van de stemmen vergaarde. De uitslag leidde tot onrust onder de oppositie, die de uitslag niet vertrouwde. Er braken rellen uit die de hevigste waren in tien jaar,[5] misschien wel dertig jaar.[6] Een groot aantal demonstraties volgde. Buitenlandse journalisten werd het werken bemoeilijkt; sommigen werden geslagen, gearresteerd of uitgezet. Sociale netwerksites werden afgesloten of gefilterd, alsook het mobieletelefoonverkeer.
bron: minbuza.nl
Help mee op de informatie op Landenalmanak.nl zo volledig en up to date te houden. Heb jij tips, aanvullingen of verbeteringen, laat het dan weten via het contactformulier. Ontbreken er foto's en heb jij foto's dit gebruikt mogen worden op de website, mail deze dan naar info(at)landenalmanak(punt)nl
De informatie op deze pagina is opgesteld om de verschillende landen te kunnen vergelijken. De informatie op deze site is echter onderhevig aan wijzigingen en kan daardoor gedateerd of niet langer juist zijn. Ga voor een daadwerkelijk vakantie nooit alleen uit van deze informatie en informeer altijd en tijdig bij de daarvoor gespecialiseerde instanties naar de laatste informatie over bijvoorbeeld vaccinaties, visa, geldzaken en andere items. De beheerder van deze site is nimmer verantwoordelijk voor gevolgen van het gebruik van deze informatie of verkeerde interpretatie hiervan.